Degerler.

*** Genel Bakım ***

Başarılı bir akvaryum, düzenli bir bakım programı uygulanarak oluşturulabilecek kalıcı bir kapalı çevre sistemi üzerine kurulur. Yenilmeyen yemler, balık dışkısı ve diğer partiküler atıkların düzenli olarak akvaryum ortamından uzaklaştırılmalıdır. Camlarda oluşan algler temizlenmeli, akvaryum filtrelerinin bakım ve temizliği düzenli olarak yapılmalıdır.

Uygun bir biyolojik filtre sistemi kullanımı ve düzenli su değişimleri atıkların zararsız hale getirilerek uzaklaştırılmasını sağlar. Su değişimleri, bakteriler yardımıyla indirgenen ve filtrelerin etkisizleştiremediği atıkların uzaklaştırılmasına yardımcı olduğu gibi, ortamın sürekli uygun kalmasını sağlar. Suda kimyasal yükleme bakımından çok büyük değişiklikler oluşmaması için haftalık % 25-30 su değişimi uygulanmalıdır. Yüksek yoğunluklu akvaryumlar için bu oran % 50 olmalıdır. Su değişimi sisteminin yerini alabilecek bir alternatif sistem henüz yoktur.

*** Karbonat Sertliği ***

Gökkuşağı balıkları için uygun alkalinite her zaman 50 mg/L üzeridir ve 200 mg/L’ye kadar uygundur. 200 mg/L üzeri alkalinite gökkuşağı balıklarını doğrudan olumsuz etkilemese de, akvaryumlarda kullanılan bazı kimyasalların çalışmasını etkiler. Alkalinite havuzlarda, göreceli olarak daha sabittir, fakat akvaryumlarda durmadan, muntazaman azalır. Tamponlayıcı maddelerin kullanılması alkaliniteyi artırarak pH’ı kararlı hale getirir. Alkalinite yükselirken, pH’ın dikkatle gözlenmesi gereklidir, çünkü, yüksek pH iyonlaşmamış amonyağın zehirleyici etkisini artırır.

*** Karbondioksit ***

Karbondioksit balık ve bitkilerin soluması ve organik maddelerin bozunması yoluyla suda oluşur ve konsantrasyon olarak 20 mg/L den daha fazla yükselirse gökkuşağı balıklarının sağlığında sorunlara yol açar. Çoğu gökkuşağı türü, eğer çözünmüş oksijen miktarı fazlaysa 10 mg/L karbondiyoksit konsantrasyonu tolore edebilir. Bakımlı akvaryumlarda normal olarak 5 mg/Lden daha az serbest karbondiyoksit bulunur ve öğle üzeri 0 mg/L ile sabaha karşı 15 mg/L arasında salınım yapabilir.

20 mg/L’den fazla konsantrasyonlarda balığın oksijen kullanımına etki ederek denge ve konum bozukluklarına yol açar ve muhtemelen ölümle sonuçlanır. Balıklar, solungaçları ile oksijen alıp karbondiyoksit verirken ortamdaki karbondiyoksit konsantrasyonu yüksek ise karbondiyoksitin serbest bırakılması zorlaşır ve ortamla birlikte kandaki karbondiyoksit miktarı da artar. Kanda artan karbondiyoksit miktarı balığın kanındaki hemoglobinin oksijen bağlaması yeteneğini engellemeye ve boğulmaya başlayan balıkta strese yol açar.

Ek olarak bazı bulgular göstermektedir ki, karbondioksit gazının zehirleyici etkisi, çözünmüş oksijen konsantrasyonunun azalmasıyla artış eğilimi göstermektedir.

*** Çözünmüş Oksijen ***

Bütün hayvanlarda olduğu gibi balıkların da hayatta kalabilmesi için oksijen gereklidir. Balıkların nefeslenmesi ve bakterilerin atıkları parçalayabilmeleri için oksijene ihtiyaç vardır. Nitrifikasyon bakterilerinin oksijen kullanımı sisteme giren atık miktarı ile ilintilidir. Oksijen suya doğrudan su yüzeyinden difüzyon yoluyla ve su bitkilerinin fotosentez yapması yoluyla girer. Fakat, bir çok akvaryum sistemi su bitkileri içermez ve fotosentez yoluyla sağlanan oksijenden faydalanamaz. Bunun için gerekli oksijenin farklı cihazlar yoluyla sisteme verilmesi tek yoldur. Su yüzeyinin hareketliliğinin sağlanması, hava motorları ya da filtrelerin suya hava enjeksiyonu yoluyla akvaryumlarda güvenilir miktarlarda çözünmüş oksijen bulunması sağlanabilir.

Oksijenin oransal olarak havaya göre sudaki bulunabilirliği daha düşüktür. Soluduğumuz havanın % 20’si oksijendir. Fakat, balıkların solungaçları yoluyla sudan emdikleri oksijen yalnız suyun % 0.0001’i oranında bulunur. Aslında suyun bünyesinde tutmak istediği maksimum oksijen miktarı, “standart ısı ve basınç altında” 8.3 mg/L’dir. Bu düzey oksijen doyum noktasıdır ve su sıcaklığı, irtifa (deniz seviyesinden yükseklik), tuzluluk gibi parametrelerden etkilenir. Bu parametrelerin değerleri yükseldikçe, oksijen doyum noktası düşer. Oksijen ölçümleri (sıcaklık, doyum noktası, konsantrasyon) en güvenilir şekilde elektronik oksijen-ölçüm aygıtlarıyla ölçülebilir.

Sudaki oksijen seviyesi, 24 saatlik bir süreçte ciddi oranda değişiklik gösterebilir ve imkan varsa gece ve gündüz belirli saatlerde ölçülerek gerekli düzeltme hareketleri yapılmalıdır. Sudaki oksijen miktarı sabahın ilk saatlerinde en düşük ve ikindi vakitlerinde en yüksek seviyelerindedir. Ilık su soğuk sudan daha az gaz içerebilir. Bu balıklar üzerinde daha tehlikeli bir etki oluşturur çünkü, yüksek ısılarda sudaki oksijen miktarı azalırken balıkların metabolizmaları daha hızlanır ve daha çok oksijene ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla sudaki oksijen düzeyini herzaman balıkların streslenecekleri limitin üstünde tutmak en doğru yoldur. Düşük oksijen seviyesinden, İri cüsseli balıklar daha ufak cüsseli balıklara göre daha çabuk etkilenir.

Gökkuşağı balıklarının rahatça tolore edebilecekleri minimum çözünmüş oksijen miktarı türlere ve su sıcaklığına bağlı olarak değişir. Genel bir kural olarak, bu seviye 5.0 mg/L’nin üzerinde olmalıdır. Konsantrasyon 2.0 mg/L’nin altına düşerse, gökkuşağı balıkları ciddi olarak etkilenir ve 1.0 mg/L’nin altında ölümler başlar. Uzun süredir devam eden ve öldürücü olmayan düşük oksijen konsantrasyonlarında gökkuşaklarında kronik stres gözlenir, yeme karşı ilgi kesilir, sindirim yetenekleri düşer ve hastalıklara duyarlı hale gelirler.

*** Su Sertliği ***

Kalsiyum ve magnezyum, gökkuşağı balıklarının biyolojik fonksiyonları için (iskelet sistemi ve pulların oluşumu, kanın pıhtılaşması gibi metabolizmik reaksiyonlar için) gereklidir. Balıklar kalsiyum ve magnezyumu doğrudan sudan ya da yemlerden sağlarlar. Kullanılan organlar emilim için solungaçlar ve dahili olarak da böbreklerdir. Kalsiyum, gökkuşağı kültür ortamında en önemli divalent tuzdur ve kandaki yoğunluğu çevre ortam yoğunluğundan daha fazladır. Akvaryum suyunda kalsiyum varlığı, gökkuşağı balıklarının kanında bulunan diğer tuzların (örneğin sodyum ve potasyum) kaybını azaltarak balığa yardımcı olur.

Sodyum ve potasyum gökkuşağı balıklarının kanında bulunan önemli tuzlardır ve normal bir kalp, sinir sistemi ve kas fonksiyonları için kritik öneme sahiptir. Araştırmalar göstermiştir ki, çevresel kalsiyum varlığı balığın zamanla kaybettiği bu tür tuzların yeniden emilimi için de gereklidir. Düşük kalsiyumlu sularda gökkuşağı balıkları (vucutlarından suya) önemli miktarlarda sodyum ve potasyum tuzları kaybeder. Bununla birlikte, kalsiyumun embriyon gelişimindeki rolü ve önemi araştırılmamıştır. Gökkuşağı ortamındaki serbest kirecin 25 – 100 mg/L olması önerilmektedir (50 – 250 mg/L CaCO3 sertliğine denk). Düşük CaCO3 sertlik değeri kalsiyum konsantrasyonu düşüklüğünü gösteren önemli bir belirtidir. Ayrıca, yüksek sertlik, yüksek kalsiyum konsantrasyonu olduğunu asla garantilemez.

*** pH ***

Gökkuşağı balıkları 6 – 9 pH aralığında oldukça iyi yaşayabilirler. pH değeri bu limitler aşıldığında gökkuşaklarının gelişimi durur. pH 4’ün altında ve 10’un üzerinde ise ölümler görülür. İyi tamponlanmış ve alkalinitesi 50 mg/L’nin altında olan ortamlarda, pH daha kararlıdır. Bahsedilen limitler kararlı ortamlar için geçerlidir. Özellikle balık yükü fazla olan ve/veya bol bitkili akvaryumlarda karbondioksit ve pH salınımları gözlenir. pH genellikle balık yükü, biyolojik filtrasyon, beslenme ve bakım sıklığı gibi faktörlerden etkilenir. Dolayısı ile doğadaki ve akvaryumdaki asidik sular biyolojik olarak farklı sulardır.

*** Sıcaklık ***

Gökkuşağı balıkları vucut sıcaklıklarını kontrol edemedikleri için içinde bulundukları ortamın sıcaklığından bire bir etkilenirler. Sıcaklık, gelişme hızını, metabolizma ve beslenme verimliliğini etkileyen, düzenleyen en önemli, en etkin çevresel faktördür. Sıcaklık, aslında zaten akvaryumdaki bütün biyolojik ve kimyasal süreçleri etkiler.

Gökkuşaklarının sıcaklık toleransı, su kimyasına olan toleranslarına benzer. Doğal çevrelerinde, çoğu gökkuşağı, oldukça değişken sıcaklıkların etkisinde kalırlar. Bu değişiklikler, su kütlesinin hacmine, derinliğine, akışına, doğrudan güneş etkisinde oluşuna ya da gölgeli ormanlık alanlarda konumlanmasına, günün saatine ve mevsime bağlı olarak gözlenir. Bu sıcaklık dalgalanmaları, 5°C den başlayıp 36°C kadar hatta sığ ve doğrudan güneş etkisindeki su kütlelerinde daha da artmış bir seviyede gözlenebilir. Bununla birlikte, bu koşullar, yaban ortamdaki gökkuşaklarının yaşayabilmek için dayanmak zorunda oldukları koşullardır ve akvaryum bakımında modellenmeye çalışılması önerilmez.

Doğal ortamlarında, gökkuşağı balıkları, daha uygun su koşulları arayışı ile daha serin ya da daha ılık suya doğru hareket ederler. Oysa bu imkan akvaryumlarda yoktur. Her türün en iyi gelişim sağlaması için tercih edilecek, farklı “en uygun” sıcaklık aralıkları vardır. En uygun aralığın üstünde ve altında gelişim yavaşlar aşırı fark bölgelerinde ölümler kaçınılmazdır. 20°C - 24°C aralığı normal koşullarda en uygun aralıktır. Üretim zamanı 28°C civarı uygundur.

__________________
Oğuz SAĞLAM

YORUM YAZ

Melanotaenia herbertaxelrodi

17 Eylül 2007

img src=http://img146.imageshack.us/img146/4386/melanotaenia20herbertaxsy6.jpg height=263 width=400 border=0 / DIVLatince Adı:FONT color=#0066ff /FONTFONT color=#000000 size=4strongEMMelanotaenia herbertaxelrodi/EM/strong/...

Degerler.

Melanotaenia herbertaxelrodi

Melanotaenia angfa

*** Rainbowlar ve Akvaryum Bitkileri ***

Melanotaenia maccullochi

Melanotaenia duboulayi

Glossolepis wanamensis

Melanotaenia affinis

Glossolepis multisquamata

Chilatherina crassispinosa

Melanotaenia boesemani (Gökkuşağı Boesemani)

Glossolepis incisus (Gökkuşağı Incusus)

*** Rainbow Akvaryumlarında Su Kalitesinin Kontrolü ***

*** Rainbow (Gökkuşağı) - Neden ve Nasıl ***

Rainbowlar (Avustralya, Yeni Gine, Madagaskar)

Barclaya longifolia

Degerler.

* Rainbowlar ve Akvaryum Bitkileri *

* Rainbow Akvaryumlarında Su Kalitesinin Kontrolü *

* Rainbow (Gökkuşağı) - Neden ve Nasıl *